Αρχαία Ινδία

Η Ινδία είναι μια χώρα της Νότιας Ασίας της οποίας το όνομα προέρχεται από τον ποταμό Ινδό. Το όνομα "Bharata" χρησιμοποιείται ως προσδιορισμός της χώρας κατά το σύνταγμά της, παραπέμποντας στον αρχαίο μυθολογικό αυτοκράτορα, Μπαράτα, του οποίου η ιστορία αφηγείται, εν μέρει, στο ινδικό έπος Μαχαβαράτα.

Σύμφωνα με τα κείμενα που είναι γνωστά ως Πουράνες (θρησκευτικά/ιστορικά κείμενα που καταγράφηκαν τον 5ο αιώνα μ.Χ.), ο Μπαράτα κατέκτησε ολόκληρη την υποήπειρο της Ινδίας και κυβέρνησε τη χώρα με ειρήνη και αρμονία. Η χώρα ήταν, επομένως, γνωστή ως Bharatavarsha (η υποήπειρος του Μπαράτα). Η δραστηριότητα των ανθρωποειδών στην ινδική υποήπειρο χρονολογείται πάνω από 250.000 χρόνια και, ως εκ τούτου, πρόκειται για μια από τις αρχαιότερες κατοικημένες περιοχές του πλανήτη.

Οι αρχαιολογικές ανασκαφές οδήγησαν στην ανακάλυψη αντικειμένων που χρησιμοποιούσαν οι πρώτοι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων λίθινων εργαλείων, τα οποία υποδηλώνουν μια εξαιρετικά πρώιμη ημερομηνία για την ανθρώπινη κατοίκηση και τεχνολογία στην περιοχή. Ενώ οι πολιτισμοί της Μεσοποταμίας και της Αιγύπτου έχουν αναγνωριστεί εδώ και πολύ καιρό για την περίφημη συμβολή τους στον πολιτισμό, η Ινδία έχει συχνά αγνοηθεί, ιδίως στη Δύση, αν και η ιστορία και ο πολιτισμός της είναι εξίσου πλούσιοι. Ο πολιτισμός της κοιλάδας του Ινδού (περ. 7000- 600 π.Χ.) ήταν από τους μεγαλύτερους του αρχαίου κόσμου, καλύπτοντας μεγαλύτερη έκταση από την Αίγυπτο ή τη Μεσοποταμία και παράγοντας έναν εξίσου ζωντανό και προοδευτικό πολιτισμό.

Είναι η γενέτειρα τεσσάρων μεγάλων παγκόσμιων θρησκειών - του Ινδουισμού, του Τζαϊνισμού, του Βουδισμού και του Σιχισμού - καθώς και της φιλοσοφικής σχολής του Τσαρβάκα που επηρέασε την ανάπτυξη της επιστημονικής σκέψης και έρευνας. Οι εφευρέσεις και οι καινοτομίες των ανθρώπων της αρχαίας Ινδίας περιλαμβάνουν πολλές πτυχές της σύγχρονης ζωής που σήμερα θεωρούνται δεδομένες, όπως η τουαλέτα με καζανάκι, τα συστήματα αποχέτευσης, οι δημόσιες πισίνες, τα μαθηματικά, η επιστήμη της κτηνιατρικής, η πλαστική χειρουργική, τα επιτραπέζια παιχνίδια, η γιόγκα και ο διαλογισμός, καθώς και πολλά άλλα.

Προϊστορία της Ινδίας

Οι περιοχές της σημερινής Ινδίας, του Πακιστάν και του Νεπάλ έχουν προσφέρει στους αρχαιολόγους και τους μελετητές τις πλουσιότερες τοποθεσίες με την αρχαιότερη γενεαλογία. Το είδος Homo heidelbergensis (ένας πρωτο-άνθρωπος που ήταν πρόγονος του σύγχρονου Homo sapiens) κατοικούσε στην υποήπειρο της Ινδίας αιώνες πριν οι άνθρωποι μεταναστεύσουν στην περιοχή που είναι γνωστή ως Ευρώπη. Στοιχεία για την ύπαρξη του Homo heidelbergensis ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά στη Γερμανία το 1907 και, έκτοτε, περαιτέρω ανακαλύψεις έχουν καθιερώσει αρκετά σαφή πρότυπα μετανάστευσης αυτού του είδους από την Αφρική.

Η αναγνώριση της προϊστορικής τους παρουσίας στην Ινδία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο αρκετά καθυστερημένο αρχαιολογικό ενδιαφέρον για την περιοχή, καθώς, σε αντίθεση με τις εργασίες στη Μεσοποταμία και την Αίγυπτο, οι δυτικές ανασκαφές στην Ινδία δεν άρχισαν σοβαρά πριν από τη δεκαετία του 1920. Αν και η αρχαία πόλη Χαράππα ήταν γνωστό ότι υπήρχε ήδη από το 1829, η αρχαιολογική της σημασία αγνοήθηκε και οι μεταγενέστερες ανασκαφές αντιστοιχούσαν στο ενδιαφέρον για τον εντοπισμό των πιθανών τοποθεσιών που αναφέρονται στα μεγάλα ινδικά έπη Μαχαμπαράτα και Ραμαγιάνα (και τα δύο του 5ου ή 4ου αιώνα π.Χ.), ενώ αγνοήθηκε η πιθανότητα ενός πολύ πιο αρχαίου παρελθόντος για την περιοχή.

Για παράδειγμα, το χωριό Balathal (κοντά στην Ουνταϊπούρ στο Ρατζαστάν), δείχνει την αρχαιότητα της Ινδίας, καθώς χρονολογείται στο 4000 π.Χ. Το Balathal δεν ανακαλύφθηκε μέχρι το 1962 και οι ανασκαφές δεν ξεκίνησαν εκεί μέχρι τη δεκαετία του 1990 μ.Χ. Ακόμη παλαιότερη είναι η νεολιθική τοποθεσία Mehrgarh, που χρονολογείται γύρω στο 7000 π.Χ., αλλά παρουσιάζει ενδείξεις ακόμη παλαιότερης κατοίκησης, η οποία ανακαλύφθηκε μόλις το 1974.

Οι αρχαιολογικές ανασκαφές των τελευταίων 50 ετών έχουν αλλάξει δραματικά την κατανόηση του παρελθόντος της Ινδίας και, κατ' επέκταση, της παγκόσμιας ιστορίας. Ένας σκελετός ηλικίας 4000 ετών που ανακαλύφθηκε στο Balathal το 2009 αποτελεί την αρχαιότερη απόδειξη της λέπρας στην Ινδία. Πριν από αυτό το εύρημα, η λέπρα θεωρούνταν μια πολύ νεότερη ασθένεια που πιστεύεται ότι κάποια στιγμή μεταφέρθηκε από την Αφρική στην Ινδία και στη συνέχεια από την Ινδία στην Ευρώπη από τον στρατό του Μεγάλου Αλεξάνδρου μετά τον θάνατό του το 323 π.Χ..

Είναι πλέον κατανοητό ότι σημαντική ανθρώπινη δραστηριότητα ήταν σε εξέλιξη στην Ινδία από την Ολόκαινο εποχή (πριν από 10.000 χρόνια) και ότι πολλές ιστορικές υποθέσεις, που βασίστηκαν σε προηγούμενα έργα στην Αίγυπτο και τη Μεσοποταμία, πρέπει να επανεξεταστούν και να αναθεωρηθούν. Οι απαρχές της βεδικής παράδοσης στην Ινδία, που ασκείται ακόμη και σήμερα, μπορούν πλέον να χρονολογηθούν, τουλάχιστον εν μέρει, στους αυτόχθονες κατοίκους αρχαίων περιοχών όπως το Balathal και στην αλληλεπίδραση και ανάμειξή τους με τον πολιτισμό των Αρίων μεταναστών που έφτασαν στην περιοχή μεταξύ του 2000 και του 1500 π.Χ., εγκαινιάζοντας τη λεγόμενη Βεδική Περίοδο (1500-500 π.Χ.), κατά τη διάρκεια της οποίας οι ινδουιστικές γραφές, γνωστές ως Βέδες, καταγράφηκαν σε γραπτή μορφή.

Μοχέντζο-ντάρο & Πολιτισμός Χαράππα

Ο πολιτισμός της Κοιλάδας του Ινδού χρονολογείται γύρω στο 7000 π.Χ. και αναπτύχθηκε σταθερά σε όλη την περιοχή της κάτω Γαγγέτικης Κοιλάδας προς τα νότια και βόρεια μέχρι τη Malwa. Οι πόλεις αυτής της περιόδου ήταν μεγαλύτερες από τους σύγχρονους οικισμούς σε άλλες περιοχές, ήταν τοποθετημένες σύμφωνα με τα θεμελειώδη σημεία και ήταν χτισμένες από λασπότούβλα, συχνά ψημένα σε κλίβανο. Τα σπίτια κατασκευάζονταν με μια μεγάλη αυλή που άνοιγε από την μπροστινή πόρτα, μια κουζίνα/χώρος εργασίας για την προετοιμασία του φαγητού και μικρότερα υπνοδωμάτια.

Οι οικογενειακές δραστηριότητες φαίνεται να επικεντρώνονταν μπροστά από το σπίτι, ιδίως στην αυλή, και, ως προς αυτό, είναι παρόμοιες με ό,τι έχει συναχθεί από τοποθεσίες στη Ρώμη, την Αίγυπτο, την Ελλάδα και τη Μεσοποταμία. Τα κτίρια και τα σπίτια των λαών της κοιλάδας του Ινδού, ωστόσο, ήταν πολύ πιο προηγμένα τεχνολογικά, καθώς πολλά από αυτά διέθεταν τουαλέτες με καζανάκι και "ανεμοπαγίδες" (που πιθανώς αναπτύχθηκαν για πρώτη φορά στην αρχαία Περσία) στις στέγες, οι οποίες παρείχαν κλιματισμό. Τα συστήματα αποχέτευσης και αποστράγγισης των πόλεων που έχουν ανασκαφεί μέχρι στιγμής είναι πιο προηγμένα από εκείνα της Ρώμης στην ακμή της.

Οι πιο διάσημες τοποθεσίες αυτής της περιόδου είναι οι μεγάλες πόλεις Μοχέντζο-ντάρο και Χαράππα που βρίσκονται και οι δύο στο σημερινό Πακιστάν (το Μοχέντζο-ντάρο στην επαρχία Σιντ και η Χαράππα στο Παντζάμπ), το οποίο αποτελούσε τμήμα της Ινδίας μέχρι τον διαμελισμό της χώρας το 1947 που δημιούργησε το ξεχωριστό έθνος. Η Χαράππα έχει δώσει το όνομά της στον πολιτισμό των Χαραππών (ένα άλλο όνομα για τον πολιτισμό της κοιλάδας του Ινδού), ο οποίος συνήθως χωρίζεται σε πρώιμη, μέση και ώριμη περίοδο που αντιστοιχεί περίπου στις περιόδους 5000-4000 π.Χ. (πρώιμη), 4000-2900 π.Χ. (μέση) και 2900-1900 π.Χ. (ώριμη). Η Χαράππα χρονολογείται από τη Μέση περίοδο (περίπου 3000 π.Χ.), ενώ το Μοχέντζο-ντάρο χτίστηκε στην Ώριμη περίοδο (περίπου 2600 π.Χ.).

Τα κτίρια της Χαράππα υπέστησαν σοβαρές ζημιές και ο χώρος τέθηκε σε κίνδυνο τον 19ο αιώνα, όταν Βρετανοί εργάτες μετέφεραν σημαντική ποσότητα υλικού για να το χρησιμοποιήσουν ως έρμα στην κατασκευή του σιδηροδρόμου. Πριν από αυτή τη χρονική στιγμή, πολλά κτίρια είχαν ήδη αποξηλωθεί από τους κατοίκους του τοπικού χωριού Χαράππα (που δίνει το όνομά του στην τοποθεσία) για να τα χρησιμοποιήσουν σε δικά τους έργα. Επομένως, είναι πλέον δύσκολο να προσδιοριστεί η ιστορική σημασία της Χαράππα, εκτός από το ότι είναι σαφές ότι κάποτε ήταν μια σημαντική κοινότητα της Εποχής του Χαλκού με πληθυσμό έως και 30.000 άτομα.

Το Μοχέντζο-ντάρο, από την άλλη πλευρά, είναι πολύ καλύτερα διατηρημένο, καθώς βρισκόταν ως επί το πλείστον θαμμένο μέχρι το 1922. Το όνομα Μοχέντζο-ντάρο σημαίνει "σωρός των νεκρών" στα Σίντι και δόθηκε στην τοποθεσία από τους ντόπιους που βρήκαν εκεί οστά ανθρώπων και ζώων, καθώς και αρχαία κεραμικά και άλλα αντικείμενα, τα οποία αναδύονταν περιοδικά από το έδαφος. Το αρχικό όνομα της πόλης είναι άγνωστο, αν και διάφορες πιθανότητες έχουν προταθεί από ευρήματα στην περιοχή, μεταξύ των οποίων, το δραβιδικό όνομα `Kukkutarma', η πόλη του πετεινού, μια πιθανή αναφορά στην τοποθεσία που σήμερα είναι γνωστή ως Μοχέντζο-ντάρο ως κέντρο τελετουργικών κοκορομαχιών ή, ίσως, ως κέντρο αναπαραγωγής πετεινών.

Το Μοχέντζο-ντάρο ήταν μια περίτεχνα κατασκευασμένη πόλη με δρόμους τοποθετημένους ομοιόμορφα σε ορθές γωνίες και ένα εξελιγμένο σύστημα αποχέτευσης. Το Μεγάλο Λουτρό, μια κεντρική κατασκευή στην περιοχή, ήταν θερμαινόμενο και φαίνεται ότι αποτελούσε το επίκεντρο του ενδιαφέροντος της κοινότητας. Οι πολίτες ήταν ειδικευμένοι στη χρήση μετάλλων όπως ο χαλκός, ο μπρούντζος, ο μόλυβδος και ο κασσίτερος (όπως αποδεικνύεται από έργα τέχνης όπως το χάλκινο Άγαλμα του Κοριτσιού που χορεύει και από μεμονωμένες σφραγίδες) και καλλιεργούσαν κριθάρι, σιτάρι, μπιζέλια, σουσάμι και βαμβάκι. Το εμπόριο αποτελούσε σημαντική πηγή εμπορίου και πιστεύεται ότι τα αρχαία μεσοποταμιακά κείμενα που αναφέρουν το Magan και το Meluhha αναφέρονται στην Ινδία γενικά ή, ίσως, στο Μοχέντζο-ντάρο συγκεκριμένα. Αντικείμενα από την περιοχή της Κοιλάδας του Ινδού έχουν βρεθεί σε τοποθεσίες της Μεσοποταμίας, αν και το ακριβές σημείο προέλευσής τους στην Ινδία δεν είναι πάντα σαφές.

Παρακμή του Πολιτισμού των Χαραππών

Οι άνθρωποι του πολιτισμού των Χαραππών λάτρευαν πολλούς θεούς και επιδίδονταν σε τελετουργική λατρεία. Αγάλματα διαφόρων θεοτήτων (όπως ο Ίντρα, ο θεός της καταιγίδας και του πολέμου) έχουν βρεθεί σε πολλές τοποθεσίες και, κυρίως, κομμάτια από τερακότα που απεικονίζουν τη Σάκτι (τη Μητέρα Θεά) υποδηλώνοντας μια δημοφιλή, κοινή λατρεία της γυναικείας αρχής. Γύρω στο 2000 - 1500 π.Χ. πιστεύεται ότι μια άλλη φυλή, γνωστή ως Άριοι, μετανάστευσε στην Ινδία μέσω του περάσματος Κιμπέρ και αφομοιώθηκε στον υπάρχοντα πολιτισμό, φέρνοντας μαζί τους τους θεούς τους και τη σανσκριτική γλώσσα, την οποία στη συνέχεια εισήγαγαν στο υπάρχον σύστημα πεποιθήσεων της περιοχής. Το ποιοι ήταν οι Άριοι και ποια ήταν η επίδρασή τους στους ιθαγενείς εξακολουθεί να συζητείται, αλλά είναι γενικά αποδεκτό ότι, περίπου την ίδια εποχή με την άφιξή τους, ο πολιτισμός των Χαραππών άρχισε να παρακμάζει.

Οι μελετητές αναφέρουν την κλιματική αλλαγή ως έναν πιθανό λόγο, σημειώνοντας στοιχεία τόσο για ξηρασία όσο και για πλημμύρες στην περιοχή. Πιστεύεται ότι ο ποταμός Ινδός άρχισε να πλημμυρίζει την περιοχή πιο τακτικά (όπως αποδεικνύεται από περίπου 9 μέτρα λάσπης στο Μοχέντζο-ντάρο) και αυτό κατέστρεψε τις καλλιέργειες και αύξησε την πείνα. Πιστεύεται επίσης ότι η πορεία των μουσώνων, που ήταν απαραίτητοι για το πότισμα των καλλιεργειών, μπορεί να άλλαξε και οι άνθρωποι να εγκατέλειψαν τις πόλεις του βορρά για να πάνε σε εδάφη του νότου. Μια άλλη πιθανότητα είναι η απώλεια των εμπορικών σχέσεων με τη Μεσοποταμία και την Αίγυπτο, τους δύο πιο ζωτικούς εμπορικούς εταίρους τους, καθώς και οι δύο αυτές περιοχές βίωναν εσωτερικές συγκρούσεις την ίδια εποχή.

Ρατσιστές συγγραφείς και πολιτικοί φιλόσοφοι των αρχών του 20ού αιώνα, ακολουθώντας το παράδειγμα του Γερμανού φιλολόγου Μαξ Μίλερ (l. 1823-1900), ισχυρίστηκαν ότι ο πολιτισμός της κοιλάδας του Ινδού έπεσε από εισβολή ανοιχτόχρωμων Αρίων, αλλά αυτή η θεωρία έχει πλέον προ πολλού απαξιωθεί. Εξίσου απαξιωμένη είναι και η θεωρία ότι οι άνθρωποι οδηγήθηκαν νότια από εξωγήινους. Μεταξύ των πιο μυστηριωδών πτυχών του Μοχέντζο-ντάρο είναι η υαλοποίηση τμημάτων του χώρου, σαν να είχε εκτεθεί σε έντονη θερμότητα που έλιωσε τα τούβλα και την πέτρα. Το ίδιο φαινόμενο έχει παρατηρηθεί σε τοποθεσίες όπως το Traprain Law στη Σκωτία και αποδίδεται στα αποτελέσματα πολεμικών επιχειρήσεων. Ωστόσο, οι εικασίες σχετικά με την καταστροφή της πόλης από κάποιο είδος αρχαίας ατομικής έκρηξης (έργο εξωγήινων από άλλους πλανήτες) δεν θεωρούνται γενικά αξιόπιστες.

Η Βεδική Περίοδος

Όποιος και αν ήταν ο λόγος της εγκατάλειψης των πόλεων, η περίοδος που ακολούθησε την παρακμή του πολιτισμού της κοιλάδας του Ινδού είναι γνωστή ως Βεδική Περίοδος, η οποία χαρακτηρίζεται από έναν ποιμενικό τρόπο ζωής και την προσήλωση στα θρησκευτικά κείμενα που είναι γνωστά ως Βέδες. Η κοινωνία διαιρέθηκε σε τέσσερις τάξεις (τις Varnas), γνωστές ως "σύστημα κάστας", οι οποίες αποτελούνταν από τους Brahmana στην κορυφή (ιερείς και λόγιοι), τους Kshatriya στη συνέχεια (πολεμιστές), τους Vaishya (αγρότες και έμποροι) και τους Shudra (εργάτες). Η κατώτερη κάστα ήταν οι Dalits, οι ανέγγιχτοι, οι οποίοι διαχειρίζονταν το κρέας και τα απόβλητα, αν και υπάρχει κάποια συζήτηση σχετικά με το αν αυτή η τάξη υπήρχε στην αρχαιότητα.

Αρχικά, φαίνεται ότι αυτό το σύστημα κάστας ήταν απλώς μια αντανάκλαση του επαγγέλματος του ατόμου, αλλά, με τον καιρό, ερμηνεύτηκε πιο αυστηρά, ότι δηλαδή θα καθοριζόταν από τη γέννηση του ατόμου και δεν θα επιτρεπόταν να αλλάξει κανείς κάστα ούτε να παντρευτεί με άλλη κάστα από τη δική του. Αυτή η αντίληψη αντανακλούσε την πίστη σε μια αιώνια τάξη στην ανθρώπινη ζωή που υπαγορεύεται από μια υπέρτατη θεότητα.

Αν και οι θρησκευτικές πεποιθήσεις που χαρακτήριζαν την Βεδική Περίοδο θεωρούνται πολύ παλαιότερες, ήταν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου που συστηματοποιήθηκαν ως η θρησκεία του Sanatan Dharma ("Αιώνια Τάξη"), γνωστή σήμερα ως Ινδουισμός (το όνομα αυτό προέρχεται από τον ποταμό Ινδό (ή Σίντους), όπου ήταν γνωστό ότι συγκεντρώνονταν οι πιστοί, εξ ου και το όνομα "Σίντους" που στη συνέχεια μετατράπηκε σε "Ινδουιστές". Το βασικό δόγμα του Sanatan Dharma είναι ότι υπάρχει μια τάξη και ένας σκοπός στο σύμπαν και στην ανθρώπινη ζωή και, αποδεχόμενος αυτή την τάξη και ζώντας σύμφωνα με αυτήν, θα βιώσει κανείς τη ζωή με τον σωστό τρόπο.

Αν και η Sanatan Dharma θεωρείται από πολλούς ως μια πολυθεϊστική θρησκεία που αποτελείται από πολλούς θεούς, στην πραγματικότητα είναι μονοθεϊστική, καθώς θεωρεί ότι υπάρχει ένας θεός, ο Μπράχμαν (ο Εαυτός αλλά και το Σύμπαν και δημιουργός του παρατηρήσιμου σύμπαντος), ο οποίος, λόγω του μεγαλείου του, δεν μπορεί να γίνει πλήρως κατανοητός παρά μόνο μέσω των πολλών πτυχών που αποκαλύπτονται ως οι διάφοροι θεοί του ινδουιστικού πάνθεου.

Ο Μπράχμαν είναι αυτός που ορίζει την αιώνια τάξη και διατηρεί το σύμπαν μέσω αυτής. Αυτή η πίστη σε μια τάξη στο σύμπαν αντανακλά τη σταθερότητα της κοινωνίας στην οποία αναπτύχθηκε και άνθισε καθώς, κατά τη διάρκεια της Βεδικής Περιόδου, οι κυβερνήσεις έγιναν κεντρικές και τα κοινωνικά έθιμα ενσωματώθηκαν πλήρως στην καθημερινή ζωή σε ολόκληρη την περιοχή. Εκτός από τις Βέδες, τα μεγάλα θρησκευτικά και λογοτεχνικά έργα των Πουράνα, η Μαχαμπαράτα, η Μπαγκαβάντ-Γκίτα και η Ραμαγιάνα προέρχονται όλα από αυτή την περίοδο.

Τον 6ο αιώνα π.Χ., οι θρησκευτικοί μεταρρυθμιστές Βαρνταμάνα Μαχαβίρα (λ. περ. 599-527 π.Χ.) και Σιντάρτα Γκαουτάμα (λ. περ. 563 έως περ. 483 π.Χ.) ανέπτυξαν τα δικά τους συστήματα πεποιθήσεων και αποσχίστηκαν από την κυρίαρχη Sanatan Dharma για να δημιουργήσουν τελικά τις δικές τους θρησκείες, τον Τζαϊνισμό και τον Βουδισμό, αντίστοιχα. Αυτές οι αλλαγές στη θρησκεία αποτέλεσαν μέρος ενός ευρύτερου μοντέλου κοινωνικών και πολιτιστικών ανακατατάξεων που είχαν ως αποτέλεσμα τον σχηματισμό πόλεων-κρατών και την άνοδο ισχυρών βασιλείων (όπως το Βασίλειο Μαγκάντα υπό τον ηγεμόνα Bimbisara) και τον πολλαπλασιασμό φιλοσοφικών σχολών σκέψης που αμφισβητούσαν τον ορθόδοξο Ινδουισμό.

Ο Μαχαβίρα απέρριψε τις Βέδες και έθεσε την ευθύνη για τη σωτηρία και τη διαφώτιση απευθείας στο άτομο, ενώ το ίδιο θα έκανε αργότερα και ο Βούδας. Η φιλοσοφική σχολή του Τσαρβάκα απέρριψε όλα τα υπερφυσικά στοιχεία της θρησκευτικής πίστης και υποστήριξε ότι μόνο οι αισθήσεις μπορούν να εμπιστευτούν την αντίληψη της αλήθειας και, επιπλέον, ότι ο μεγαλύτερος στόχος στη ζωή είναι η ευχαρίστηση και η προσωπική απόλαυση. Παρόλο που ο Τσαρβάκα δεν άντεξε ως σχολή σκέψης, επηρέασε την ανάπτυξη ενός νέου τρόπου σκέψης που ήταν πιο θεμελιωμένος, ρεαλιστικός και τελικά ενθάρρυνε την υιοθέτηση της εμπειρικής και επιστημονικής παρατήρησης και μεθόδου.

Οι πόλεις επεκτάθηκαν επίσης κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και η αυξημένη αστικοποίηση και ο πλούτος προσέλκυσαν την προσοχή του Κύρου Β' (του Μεγάλου, περ. 550-530 π.Χ.) της περσικής αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών (περ. 550-330 π.Χ.), ο οποίος εισέβαλε στην Ινδία το 530 π.Χ. και ξεκίνησε μια εκστρατεία κατάκτησης της περιοχής. Δέκα χρόνια αργότερα, επί βασιλείας του γιου του, Δαρείου Α΄ (ο Μέγας, περ. 522-486 π.Χ.), η βόρεια Ινδία τέθηκε σταθερά υπό περσικό έλεγχο (οι περιοχές που αντιστοιχούν στο σημερινό Αφγανιστάν και Πακιστάν) και οι κάτοικοι της περιοχής αυτής υπήχθησαν στους περσικούς νόμους και έθιμα. Μια συνέπεια αυτού, ενδεχομένως, ήταν η αφομοίωση των περσικών και ινδικών θρησκευτικών πεποιθήσεων, την οποία ορισμένοι μελετητές επισημαίνουν ως εξήγηση για περαιτέρω θρησκευτικές και πολιτιστικές μεταρρυθμίσεις.

Οι Μεγάλες Αυτοκρατορίες της Αρχαίας Ινδίας

Η Περσία κυριαρχούσε στη βόρεια Ινδία μέχρι την κατάκτηση του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 330 π.Χ., ο οποίος εισέβαλε στην Ινδία μετά την πτώση της Περσίας. Και πάλι, οι ξένες επιρροές ασκήθηκαν στην περιοχή και δημιούργησαν τον ελληνοβουδιστικό πολιτισμό, ο οποίος επηρέασε όλους τους τομείς του πολιτισμού στη βόρεια Ινδία, από την τέχνη μέχρι τη θρησκεία και την ενδυμασία. Τα αγάλματα και τα ανάγλυφα αυτής της περιόδου απεικονίζουν τον Βούδα και άλλες μορφές με σαφώς ελληνικό ντύσιμο και πόζα (γνωστή ως Σχολή Τέχνης της Γκαντάρα). Μετά την αποχώρηση του Αλεξάνδρου από την Ινδία, η αυτοκρατορία των Μαουρύα (322-185 π.Χ.) ανήλθε υπό τη βασιλεία του Chandragupta Maurya (περ. 321-297 π.Χ.) και, μέχρι το τέλος του τρίτου αιώνα π.Χ., κυριάρχησε σχεδόν σε όλη τη βόρεια Ινδία.

Ο γιος του Chandragupta, Bindusara (298-272 π.Χ.) επέκτεινε την αυτοκρατορία σε ολόκληρη σχεδόν την Ινδία. Ο γιος του ήταν ο Ασόκα ο Μέγας (r. 268-232 π.Χ.), υπό την κυριαρχία του οποίου η αυτοκρατορία γνώρισε την ακμή της. Οκτώ χρόνια μετά τη βασιλεία του, ο Ασόκα κατέκτησε την ανατολική πόλη-κράτος Καλίνγκα με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους πάνω από 100.000 άνθρωποι. Σοκαρισμένος από την καταστροφή και τον θάνατο, ο Ασόκα ασπάστηκε τις διδασκαλίες του Βούδα και ξεκίνησε ένα συστηματικό πρόγραμμα που υποστήριζε τη βουδιστική σκέψη και τις αρχές του.

Ίδρυσε πολλά μοναστήρια, έδωσε πλουσιοπάροχα στις βουδιστικές κοινότητες και λέγεται ότι ανήγειρε 84.000 στούπες σε όλη τη χώρα προς τιμήν του Βούδα. Το 249 π.Χ., κατά τη διάρκεια προσκυνήματος σε τοποθεσίες που σχετίζονται με τη ζωή του Βούδα, καθιέρωσε επίσημα το χωριό Λουμπίνι ως τόπο γέννησης του Βούδα, ανεγείροντας εκεί έναν πυλώνα, και ανέθεσε τη δημιουργία των περίφημων διαταγμάτων του Ασόκα για την ενθάρρυνση της βουδιστικής σκέψης και των αξιών. Πριν από τη βασιλεία του Ασόκα, ο Βουδισμός ήταν μια μικρή αίρεση που αγωνιζόταν να αποκτήσει οπαδούς. Αφού ο Ασόκα έστειλε ιεραπόστολους σε ξένες χώρες μεταφέροντας το βουδιστικό όραμα, η μικρή αίρεση άρχισε να αναπτύσσεται στη μεγάλη θρησκεία που είναι σήμερα.

Η αυτοκρατορία των Μαουρύα παρακμάζει και πέφτει μετά τον θάνατο του Ασόκα και η χώρα διασπάται σε πολλά μικρά βασίλεια και αυτοκρατορίες (όπως η αυτοκρατορία των Κουσάν) κατά την εποχή που ονομάστηκε Μέση Περίοδος. Την εποχή αυτή αυξήθηκε το εμπόριο με τη Ρώμη (το οποίο είχε αρχίσει γύρω στο 130 π.Χ.) μετά την ενσωμάτωση της Αιγύπτου από τον Αύγουστο Καίσαρα στη νεοσύστατη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία το 30 π.Χ. Η Ρώμη έγινε πλέον ο κύριος εμπορικός εταίρος της Ινδίας, καθώς οι Ρωμαίοι είχαν ήδη προσαρτήσει μεγάλο μέρος της Μεσοποταμίας. Αυτή ήταν μια εποχή ατομικής και πολιτιστικής ανάπτυξης στα διάφορα βασίλεια, τα οποία τελικά άκμασαν σε αυτό που θεωρείται η Χρυσή Εποχή της Ινδίας υπό τη βασιλεία της αυτοκρατορίας Γκούπτα (320-550 μ.Χ.).

Η αυτοκρατορία Γκούπτα πιστεύεται ότι ιδρύθηκε από κάποιον Σρι Γκούπτα (Σρι σημαίνει "άρχοντας"), ο οποίος πιθανώς κυβέρνησε μεταξύ 240-280 μ.Χ. Καθώς ο Σρι Γκούπτα πιστεύεται ότι ανήκε στην τάξη των Vaishya (εμπόρων), η άνοδός του στην εξουσία σε πείσμα του συστήματος των καστών είναι πρωτοφανής. Έθεσε τα θεμέλια για την κυβέρνηση που θα σταθεροποιούσε τόσο πολύ την Ινδία, ώστε σχεδόν κάθε πτυχή του πολιτισμού έφτασε στο απόγειό της επί βασιλείας των Γκούπτα. Η φιλοσοφία, η λογοτεχνία, η επιστήμη, τα μαθηματικά, η αρχιτεκτονική, η αστρονομία, η τεχνολογία, η τέχνη, η μηχανική, η θρησκεία και η αστρονομία, μεταξύ άλλων τομέων, άκμασαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, με αποτέλεσμα μερικά από τα μεγαλύτερα ανθρώπινα επιτεύγματα.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου συντάχθηκαν οι Πουράνες του Βιάσα και ξεκίνησαν επίσης τα περίφημα σπήλαια της Ατζάντα και της Ελόρα, με τα περίτεχνα γλυπτά και τα θολωτά τους δωμάτια. Ο ποιητής και θεατρικός συγγραφέας Καλιντάσα έγραψε το αριστούργημά του Σακουντάλα και το Καμασούτρα γράφτηκε επίσης, ή συντάχθηκε από προηγούμενα έργα, από τον Βατσιάγιανα. Ο Βαραχαμιχίρα εξερεύνησε την αστρονομία την ίδια εποχή που ο Αριαμπάτα, ο μαθηματικός, έκανε τις δικές του ανακαλύψεις στον τομέα αυτό και αναγνώρισε επίσης τη σημασία της έννοιας του μηδενός, η οποία εφεύρεση του αποδίδεται. Καθώς ο ιδρυτής της αυτοκρατορίας Γκούπτα αψήφησε την ορθόδοξη ινδουιστική σκέψη, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι ηγεμόνες Γκούπτα υποστήριξαν και διέδωσαν τον βουδισμό ως εθνική πίστη και αυτός είναι ο λόγος για την πληθώρα των βουδιστικών έργων τέχνης, σε αντίθεση με τα ινδουιστικά, σε τοποθεσίες όπως η Ατζάντα και η Ελόρα.

Η Παρακμή της Αυτοκρατορίας και ο Ερχομός του Ισλάμ

Η αυτοκρατορία παρακμάζει σιγά σιγά υπό τη διαδοχή αδύναμων ηγεμόνων μέχρι που κατέρρευσε γύρω στο 550 μ.Χ. Η αυτοκρατορία Γκούπτα αντικαταστάθηκε στη συνέχεια από την κυριαρχία του Χαρσαβαρντάν (590-647 μ.Χ.), ο οποίος κυβέρνησε την περιοχή για 42 χρόνια. Λογοτέχνης με σημαντικά επιτεύγματα (εκτός από άλλα έργα, συνέγραψε τρία θεατρικά έργα), ο Χάρσα ήταν προστάτης των τεχνών και ευσεβής βουδιστής που απαγόρευε τη θανάτωση των ζώων στο βασίλειό του, αλλά αναγνώριζε την ανάγκη να σκοτώνονται μερικές φορές άνθρωποι στη μάχη.

Ήταν ένας εξαιρετικά ικανός στρατιωτικός τακτικός που ηττήθηκε στο πεδίο της μάχης μόνο μία φορά στη ζωή του. Υπό τη βασιλεία του, η βόρεια Ινδία άκμασε, αλλά το βασίλειό του κατέρρευσε μετά το θάνατό του. Η εισβολή των Ούννων είχε αποκρουστεί επανειλημμένα από τους Γκούπτα και στη συνέχεια από τον Χαρσαβαρντάν, αλλά, με την πτώση του βασιλείου του, η Ινδία έπεσε στο χάος και κατακερματίστηκε σε μικρά βασίλεια που δεν διέθεταν την απαραίτητη ενότητα για την απόκρουση των δυνάμεων εισβολής.

Το 712 μ.Χ. ο μουσουλμάνος στρατηγός Μοχάμεντ μπιν Κουασίμ κατέκτησε τη βόρεια Ινδία, εγκαθιδρύοντας την περιοχή του σημερινού Πακιστάν. Η μουσουλμανική εισβολή έβαλε τέλος στις αυτοχθόνιες αυτοκρατορίες της Ινδίας και, από τότε, οι ανεξάρτητες πόλεις-κράτη ή κοινότητες υπό τον έλεγχο μιας πόλης θα αποτελούσαν το πρότυπο μοντέλο διακυβέρνησης. Τα ισλαμικά σουλτανάτα αναδύθηκαν στην περιοχή του σημερινού Πακιστάν και εξαπλώθηκαν βορειοδυτικά.

Οι διαφορετικές κοσμοθεωρίες των θρησκειών που πλέον ανταγωνίζονταν η μία την άλλη για την αποδοχή τους στην περιοχή και η ποικιλομορφία των ομιλούμενων γλωσσών, έκαναν δύσκολη την αναπαραγωγή της ενότητας και των πολιτιστικών προόδων, όπως αυτές που είχαν σημειωθεί την εποχή των Γκούπτα. Κατά συνέπεια, η περιοχή κατακτήθηκε εύκολα από την ισλαμική αυτοκρατορία των Μογγόλων. Στη συνέχεια η Ινδία θα παραμείνει υποκείμενη σε διάφορες ξένες επιρροές και δυνάμεις (μεταξύ των οποίων οι Πορτογάλοι, οι Γάλλοι και οι Βρετανοί) μέχρι να κερδίσει τελικά την ανεξαρτησία της το 1947.